TP – Đục thủy tinh thể là bệnh lý thường gặp trong nhãn khoa nhưng rất ít phụ huynh nhận biết để đưa con đi khám. Hậu quả, nhiều trẻ đến bệnh viện muộn khi thị lực đã rất kém hoặc không thể phục hồi.
TS – BS Lê Thúy Quỳnh đang khám mắt cho trẻ. Ảnh: K.An.
TS – BS Lê Thúy Quỳnh, Phó Trưởng khoa Mắt trẻ em, BV Mắt T.Ư cảnh báo, khi phát hiện đồng tử (con ngươi) trong mắt trẻ có màu trắng đục, phải đưa trẻ tới BV chuyên khoa để khám ngay. Bởi ngoài đục thủy tinh thể, trẻ có thể mắc bệnh nguy hiểm khác là ung thư võng mạc.
Vài ngày tuổi cũng mắc bệnh
Theo BS Quỳnh, tại BV Mắt T.Ư từng ghi nhận có những trẻ mới vài ngày tuổi bị đục thể thủy tinh ở trẻ em (ĐTTT). Thậm chí có trẻ chỉ mới vài tháng tuổi đã bị ĐTTT hoàn toàn do cha mẹ không phát hiện ra những bất thường trong mắt của con mình.
Trường hợp ĐTTT gần đây nhất ở BV Mắt T.Ư là bé gái N.T.T.H, một tuần tuổi ở Định Công, Hà Nội. Theo người nhà bé H, khi lau mặt cho bé, gia đình vô tình phát hiện thấy mắt bé có màu trắng không bình thường.
Vội vàng mang con đến BV Mắt T.Ư, BS cho biết bé H. bị ĐTTT bẩm sinh. Điều may mắn là do được phát hiện và điều trị kịp thời nên thị lực của bé H. sẽ không bị ảnh hưởng quá nhiều.
BS Hoàng Cương, BV Mắt T.Ư cho biết, thể thủy tinh là thấu kính trong suốt, nằm ở ngay sau đồng tử. Thủy tinh thể (TTT) có khả năng điều tiết và hội tụ các tia sáng lên võng mạc giúp chúng ta nhìn rõ, đó là TTT bình thường hoặc trong.
Khi nó bị đục, những tia sáng không thể đi qua được, tùy theo mức độ đục mà trẻ nhìn mờ hoặc không nhìn thấy gì. Khác với người lớn, ĐTTT ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ (dưới 8 tuổi) gây cản trở lớn cho sự phát triển chức năng thị giác, thường dẫn đến nhược thị.
10-25% do di truyền
Theo TS Quỳnh, ĐTTT bẩm sinh hoặc ở trẻ nhỏ có thể xuất hiện ngay sau khi sinh, hoặc tiến triển trong những năm đầu của cuộc đời. Chủ yếu có 2 nguyên nhân chính, một là do di truyền, gặp 10 – 25%.
Hai là nhiễm khuẩn trong thời kỳ mẹ thai nghén, đặc biệt là các bệnh do virut (rubeon, herpes, cúm, quai bị…). Bệnh có thể xảy ra một cách tự nhiên và không kèm với một bệnh nào khác hoặc trong các hội chứng. ĐTTT này có thể xảy ra ở 1 mắt hoặc cả 2 mắt.
ĐTTT bệnh lý do các bệnh tại mắt như viêm màng bồ đào, glôcôm, bong võng mạc, u nội nhãn… hoặc do các bệnh toàn thân như đái tháo đường, bệnh galactoza huyết, têtani, bệnh da…
Ngoài ra, ĐTTT còn có một nguyên nhân khác là do chấn thương: vết thương thường gây nên ĐTTT ở mắt trẻ em. Một số dạng đục này tiến triển từ từ sau hàng tuần hoặc nhiều tháng, dạng khác xuất hiện ngay trong lúc bị chấn thương.
Cần phẫu thuật khẩn cấp
Theo các BS, cho dù ĐTTT do nguyên nhân nào đi nữa thì mọi ĐTTT ngăn cản sự phát triển của thị lực đều phải được lấy đi bằng phẫu thuật để phục hồi thị lực. Ở trẻ nhỏ, đây là phẫu thuật khẩn cấp để phòng nhược thị.
Qua một đường rạch nhỏ ở trong mắt, nhân đục được lấy ra. Bệnh nhân cần được nằm viện 1 – 2 ngày. Cả phẫu thuật và phục hồi chức năng tiến bộ rất nhiều trong những năm gần đây. Cho dù mắt được mổ lành rất nhanh, nhưng trẻ cần được che mắt lại trong vòng 1 – 2 tuần để giữ cho trẻ trong những va chạm hoặc những chấn thương vào mắt.
Sau khi lấy TTT đục đi cần thiết phải điều chỉnh quang học cho con mắt này bằng cách đeo kính gọng có dùng kính hội tụ. Đặt thể thủy tinh nhân tạo là xu hướng mới nhất, tạo điều kiện tốt nhất để nâng cao thị lực và phục hồi chức năng thị giác.
